راکتور ناپیوسته متوالی
راکتور ناپیوسته متوالی یا SBR
راکتور ناپیوسته متوالی یا SBR نوعی از روش لجن فعال برای تصفیه فاضلاب است که سطح آب در راکتور به طور چرخه ای تغییر می کند. جریان ورودی ناپیوسته و انجام متناوب فرآیند ها در یک راکتور از مشخصات اصلی این روش است. در نتیجه تمایز بین شرایط هیدرولیکی و مدت زمان ماند در رآکتور بیولوژیکی انجام می پذیرد. اصولا از این روش می توان برای همه فاضلاب هایی که قابل تصفیه بیولوژیکی هستند استفاده کرد. البته استفاده از آن برای تصفیه فاضلاب های صنعتی وتولیدی ها در مواردی که جریان ورودی غیر مستمر یا غیر منظم است ، استفاده کرد.
زوند زمانی پر شدن راکتور و سپس انجام مراحل مختلف فرآیند تصفیه تا زمان پر شدن مجدد رآکتور را چرخه می نامند. در این روش می توان مراحل پر شدن راکتور ، اختلاط ، هوادهی ، ته نشینی و خروج آب زلال را از یکدیگر متمایز کرد. البته ممکن است مرحله توقف هم در نظر گرفته شود.
چرخه با پر شدن رآکتور آغاز می گردد. مظابق با برنامه پر شدن راکتور ، افزایش متفاوت غلظت سوبستره حاصل می گردد. برنامه پر شدن راکتور در وهله اول به این نکته بستگی دارد که آیا در تاسیسات مربوطه یک مخزن دخیره اولیه(پیشین) موجود باشد یا خیر. در صورت وجود یک مخزن دخیره اولیه می توان پر کردن راکتور را بسیار سریع انجام داد که این امر گرادیان بالای غلظت را ممکن می سازد. در تاسیسات که فاقد مخزن مزبور می باشند ، تعداد راکتور ها نقش اصلی را به عهده دارند. در صورت وجود تنها یک راکتور لازم است که جریان مستمر به آن برقرار شود. درصورت وجود دو راکتور ، جریان ورودی به هرکدام تنها در نصف مدت زمان چرخه برقرار خواهد بود.
مرحله اختلاط
مرحله اختلاط(همزن) در راکتور ناپیوسته متوالی پس از مرحله پر شدن راکتور است. این مرحله مطابق با مرحله دی نیترفیکاسیون پیشین در راهبری پیوسته (مستمر) راکتور است. بار نیترات که در فرآیند دی نیتریفیکاسیون شرکت دارد مربوط به حجم موجود از قبل در راکتور است.
مرحله هوادهی
پس از مرحله اختلاط آغاز می گردد که در صورت سن لجن کافی باشد ، فرآیند نیتریفیکاسیون انچام می پذیرد. در این رابطه بایدبه برخی از ویژگی های هواده و تجهیزات هوادهی توجه داشت. نظر به اینکه مدت زمان انجام نیتریفیکاسیون در مقایسه با روش لجن قعال متعارف کوتاه تر است باید تجهیزات هوادهی بزرگتری (قوی تری) مورد استفاده قرار گیرد.
مرجله ته نشینی
پس از هوادهی انجام می پذیرد. این فرآیند در راکتور عاری از جریان فاضلاب انجام می شود که در نتیجه ، انجام این فرآیند تحت شرایط بهینه ممکن می گردد. چگونگی انجام این مرحله تاثیر بسزایی در انجام کل فرآیند دارد. در صورتی که فرآیند ته نشینی ناقص انجام شود ، جداسازی فاز جامد و مایع نیز ناقص بوده و شسته شدن ذرات لجن از راکتور نتیجه می شود.