جانمایی واحد های تصفیه آب
جانمایی واحد های تصفیه آب
پس از تعيين محل تصفيه خانه آب و انتخاب فرايندهاي تصفيه، جانمایی واحد های تصفیه آب انجام مي گيرد كه نحوه قرارگيري واحدهاي تصفيه خانه در زمين انتخاب شده را نشان مي دهد. تجربه نشان مي دهد كه جانمايي صحيح واحدها مي تواند جذابيت محل تصفيه را افزايش دهد، نيازهاي بهره برداري را مرتفع سازد، هزينه هاي ساخت و ساز و بهره برداري را حداقل كند، انعطاف پذيري در تصفيه خانه به منظور اصلاح فرايند ها و يا گسترش آن در آينده را محقق كرده و منظره و ساختمان تصفيه خانه را با مسايل محيط زيست وفق دهد. با توجه به الگوي جانمايي، غير از جاهايي كه نياز به پمپ باشد، آب به صورت ثقلي بين واحدها جريان مي يابد.
به طور كلي در جانمایی واحد های تصفیه آب بايد به موارد زير توجه نمود :
- به حداقل رساندن هزينه هاي مربوط به كارهاي عمراني كه براي اين منظور طراح بايد مطالعات دقيق بر روي توپوگرافي
زمين و وجود گسل، شرايط خاك، منابع آب طبيعي، نيازهاي خاكبرداري و خاكريزي، زهكشي، حفاظت از تصفيهخانه در
برابر سيلاب و غيره انجام دهد. - بارگذاري هيدروليكي يكسان (يا متناسب با ابعاد) به مخازن و واحدها، كه اين هدف تنها با جانمايي صحيح واحدها امكان
پذير است. بيش از %70 تصفيه خانه هاي موجود داراي عدم توازن بار هيدروليكي در واحدهاي خود هستند، كه نتيجه
طراحي غير اصولي جانمايي واحدهاي آنها مي باشد. - متمركزكردن كنترل و بهره برداري از تصفيه خانه
- در نظرگرفتن ملاحظات سازهاي
- توجه به گسترش تصفيه خانه در آينده و تهيه نقشه نهايي و لوله كشي بين واحدها
- در نظر گرفتن شرايط جوي و ملاحظات آب و هوايي در محل تصفيه خانه، به عنوان مثال استفاده از فیلتر هاي بدون پوشش در نواحي معتدل مناسب است. در صورتي كه در نواحي سرد فیلتر ها حتما بايد جهت جلوگيري از يخ زدگي پوشيده باشند.
- در طراحي و جانمایی واحد های تصفیه آب نسبت به هم بهتر است از واحدهاي مشابه كه به صورت قرينه نسبت به هم قرار مي گيرند، استفاده نمود. به عبارتي واحدهاي تصفيه خانه به صورت مدولار طراحي شوند تا امكان ساخت مدول ها به صورت مجزا در دوره هاي مختلف طرح و با توجه به ظرفيت مورد نياز در آن دوره ميسر باشد.
- در طراحي مجاري انتقال لجن بايد حتي الامكان از زانو و خم كمتر استفاده شود. همچنين در صورت استفاده از زاتويي،
از زانوهاي با شعاع انحناي زياد استفاده نمود و سامانه به گونه اي طراحي گردد كه بتوان در مواقع لزوم، داخل لوله ها را
شستشو داد. - از نقاط كور در طراحي سازه ها و ارتباط هيدروليكي بين واحدها پرهيز شود.
- با توجه به فشار آب ورودي و اندازه سازهها ميتوان از جانمايي عمودي استفاده شود.
- ساختمان مواد شيميايي در نزديكترين محل مصرف منظور شوند.
- در صورت امكان دو سامانه انتقال در تصفيه خانه طراحي شود تا در صورت نياز به تعمير و يا شستشو فقط يكي از خطوط
از مدار خارج شود.
مجاري ارتباطي بين واحدها
لوله كشي و جانمایی واحد های تصفیه آب شامل اتصال مجرا ها، جعبه هاي جمع آوري و تقسيم، شيرآلات و دريچه ها و متعلقات بين واحدهاي مختلف تصفيه مي باشد. افت ارتفاع در سيستم لوله كشي و واحدهاي تصفيه پس از آنكه واحدها و لوله هاي رابط در نقشه جانمايي مشخص شدند، محاسبه مي شود. در انتقال جريان از يك واحد تصفيه به واحد ديگر ترتيب كانال ها و خطوط لوله و متعلقات آن مهم مي باشد. قبل از ترسيم نيمرخ هيدروليكي لازم است افت ارتفاع در هر يك از اين اتصالات محاسبه گردد. فاصله اندك بين واحدهاي همجوار در جانمايي واحدها مي تواند طول و در نتيجه ارتفاع مورد نياز و هزينه سامانه ارتباطي بين واحدها را كاهش دهد. بنابراين قبل از طراحي بايد جانمايي واحدهاي به نحوي تعيين شود كه در مراحل بعد، طراحي مناسب مجاري ارتباطي بين واحدها امكانپذير باشد.
كانال ها و لوله هاي ارتباط دهنده بهتر است در زير سطح زمين قرار داشته باشند و در طرحهاي ارايه شده توسط طراح لازم است همه اين موارد به طور واضح به همراه واحدهاي متصل به آن مشخص شوند. در جانمايي واحدهاي لازم است امكان توسعه در آينده و افزايش ظرفيت تصفيه خانه در نظر گرفته شود. همچنين لازم است با در نظرگيري شير و دريچه در ابتدا و انتهاي اين مجراها امكان خارج كردن آنها از مدار و عبور جريان از خطوط كنارگذر فراهم گردد.
در بسياري از تصفيه خانه ها از تونل هاي زيرزميني، كه گالري هاي دسترسي نيز ناميده مي شوند، براي دسترسي به شيرها و دريچه ها و كنترل بهينه آنها در نظر گرفته مي شود. در اغلب موارد جريان از چند واحد تصفيه كه به موازات هم قرار دارند، جمع شده و يا بين چندين واحد تقسيم ميشود كه از لوله ها و كانال هاي مشابه جهت پخش جريان استفاده مي شود.توازن هيدروليكي جريان بين واحدهاي مختلف تصفيه با جانمايي صحيح واحدها و آرايش مناسب مجراها ارتباط دهنده بين آنها، امكان پذير است.
در جانمايي لوله ها سه فرض مهم و پايه اي وجود دارد كه عبارتند از:
- سهولت احداث و بهره برداري
- سهولت دسترسي به آنها جهت تعمير و نگهداري
- سهولت در گرفتن اتصال از آنها و يا اضافه نمودن خطوط جديد در آينده.
كانال ها و مجراها ممكن است بالا و يا زير سطح زمين باشند. در نقشه جانمايي همه لوله ها بايد با توجه به واحدهاي تصفيه مشخص شده و نيز اتصالاتي كه در آينده اضافه مي شوند، نشان داده شوند. در بسياري از تصفيه خانه ها تونل هاي زيرزميني (كه گالري هاي بهره برداري نيز ناميده مي شوند) براي قرارگرفتن لوله ها و ابزار كنترلي آنها ساخته مي شوند.
