دستگاه تصفیه آب RO
دستگاه تصفیه آب RO
دستگاه تصفیه آب RO (آب شیرین کن )مناسب برای تصفیه وشیرین سازی انواع آب های چاه ، آب دریا و آب های رود خانه می باشد. دستگاه اسمز معکوس (reverse osmosis) جهت جداسازی ناخالصی ها و نمک های محلول در آب است. این دستگاه بر اساس ایجاد فشار برای جداسازی املاح از آب کار می کند. روش اسمز معکوس جهت کاهش املاح معدنی آب (کل جامدات محلول TDS) مورد استفاده قرار می گیرد. و از روش های مدرن تصفیه آب می باشد.
در این دستگاه ، ابتدا آب توسط پمپ های فشار بالا به درون مخازن FRP فیلتر شنی و فیلتر کربنی هدایت می شود تا عملیات پیش تصفیه انجام گردیده و آب جهت تزریق به ممبران ها آماده شود. سپس آب به درون محفظه ای که دارای غشا نیمه تراوا است پمپ می شود. و آب دارای خلوص بالا فقط از غشا نیمه تراوا عبور می کند.و آب دارای ناخالصی از غشا نیمه تراوا عبور نمی کند و جمع آوری می گردد.
پکیج تصفیه آب ساخت شرکت دانش بنیان آبرام متشکل از چند بخش زیر است:
- فیلتر شنی
- فیلتر کربنی
- سختی گیر
- تانک تزریق
- فیلتر 5 میکرونی
- پمپ تامین فشار
- تابلو برق
- ممبران ها
- گندزدایی آب خروجی
- مخزن ذخیره آب
در مناطقی که کیفیت آب آشامیدنی با میزان استاندارد سازمان ملی استاندارد متفاوت می باشد این دستگاه کاربرد دارد. دستگاه تصفیه آب RO یا آب شیرین کن به صورت پیوسته روشن می باشد و تا 96 درصد املاح آب را از آن جدا می کند. همچنین میکروارگانیزم های موجود در آب شامل ویروس ها ، باکتری ها و … را کاملا از بین می برد.
کاربرد دستگاه تصفیه آب RO
پکیج تصفیه آب RO ساخت شرکت دانش بنیان آبرام برای تصفیه آب های زیر مناسب است :
- تصفیه آب چاه
- تصفیه آب دریا
- تصفیه آب رودخانه
- تصفیه آب قنات ها
- تصفیه آب های لب شور
- نمک زدایی آب لب شور برای مصارف آب آشامیدنی
- تولید آب با خلوص بالا برای داروسازی ها
- تولید آب فوق العاده خالص لذاب صنعت میکروالکترونیک
- تولید آب فرآیند برای صنایع غذایی مانند نوشابه و آب میوه
- فرآیند کردن محصولات لبنیاتی
- تغلیط شیرین کننده های ذرت
اسمز معکوس برای تصفیه آب یا تغلیظ و بازیافت جامد های حل شده در آب ورودی مورد استفاده قرار می گیرد. رایج ترین کاربرد اسمز معکوس شامل موارد زیر می شود : نرم کردن آب ، تصفیه آب جهت کاربرد به عنوان آب جبرانی در دیگ های بخار با فشار پایین تا متوسط. در دیگ های بخار تحت فشار و مولد های بخار ، اسمز معکوس همراه با تبادیل یونی به کار می رود.
فرآیند اسمز معکوس
فرآیند اسمز معکوس ، از بهترین روش های فیلتراسیون موجود می باشد. ممبران های RO مانع از عبور نمک های محلول و مولکول های غیر آلی ، همچنین مولکول های آلی با جرم مولی بیشتر از 100 می شوند. به بیان دیگر ، مولکول های آب به صورت آزادانه از ممبران عبور می کنند تا آب خالص را تولید کنند. نمک های محلول ، با توجه به فاکتور هایی مانند نوع ممبران ، ترکیبات آب خام ، دما و طراحی سیستم در حدود 95 تا 99 درصد حذف می شوند. کاربری های دستگاه تصفیه آب به روش RO متعدد و متنوع است. که این کاربری های شامل نمک زدایی یا شیرین سازی آب دریا ، آب چاه ، تصفیه پساب ها ، اصلاح آب های مورد استفاده در صنایع نوشابه سازی و آب میوه و …. ، صنایع پزشکی و داروسازی و همچنین تصفیه آب جهت مصرف منازل و آب های صنعتی است.
همچنین ، دستگاه های RO در تولید آب های فوق خالص برای صنایع تولیدی تجهیزات الکترونیک نیمه هادی ، صنایع قدرت (آب خام بویلر ها) ، کاربری های دارویی و آزمایشگاهی استفاده می شود. استفاده از سیستم RO قبل از سیستم تبادیل یونی به طور قابل توجهی هزینه های بهره برداری و نگه داری سیستم را کاهش می دهد.
فرآیند اسمز در طبیعت وجود دارد و یک فرآیند طبیعی است. که آب بدون نیاز به نیرو جا به جا می شود. لذا جهت ایجاد جریان آب در جهتی که مورد نظر ما می باشد نیاز به تامین فشار از طرف ما دارد. در حالتی که یک غشا یا پرده نیمه تراوا بین آب شور و آب شیرین قرار بگیرد ، مولکول های آب امکان عبور از سمت شیرین آب را به سمت شور پیدا می کنند. این در حالی است که در صورت تامین فشار مورد نیاز ، می توان آب را از سمت شور به سمت شیرین هدایت کرد.
برای اطلاع بیشتر در مورد اساس کار سیستم اسمز معکوس روی لینک کلیک کنید.
مشخصات دستگاه تصفیه آب RO
با توجه به ظرفیت دبی آب مورد نظر جهت تصفیه آب ابعاد و مشخصات دستگاه تصفیه آب RO متفاوت است. در تمامی دستگاه های شرکت دانش بنیان آبرام، تجهیزات زیر جهت فرآیند های تصفیه مورد استفاده قرار می گیرد:
سیستم پیش تصفیه دستگاه
آب ورودی به دستگاه تصفیه آب RO شرکت دانش بنیان آبرام بایستی دارای ویژگی های خاصی از نظر ظاهری باشد ، زیرا جهت استفاده درست و همچنین طول عمر ممبران ها حتما بایستی سیستم پیش تصفیه جهت آب راه اندازی گردد. در طی این مرحله آب جهت عبوری از پیش تصفیه برای ممبران ها مناسب خواهد شد. عملیات پیش تصفیه شامل :
فیلتراسیون کل مواد معلق (TSS)
کل مواد معلق (TSS) و همچنین موادی که ساختار کلوئیدی دارند در صورتی که وارد ممبران های گران قیمت دستگاه که قلب دستگاه می باشد ، شوند موجب می شود که دستگاه دچار گرفتگی شود. یکی از شاخص های مهم در آب ورودی به ممبران شاخص SDI می باشد. که مقدار این شاخص باید کمتر از 3 واحد باشد. لذا در این مرحله جهت حذف این مواد از 2 فیلتر شنی و فیلتراسیون میکرونی استفاده می گردد. فیلتر شنی ، فیلتری است که در بستر آن سیلیس دانه بندی شده با مش بندی های متفاوت قرار دارد که آب پس از عبور از آن کامل کدورت و مواد معلق ش کاهش می یابد.
نابودی باکتری ها و سایر موجودات زنده
آب ورودی به ممبران ها باید بدون هرگونه باکتری باشد زیرا بدن باکتری ها عموما از مواد آلی تشکیل شده است و حضور آنها در ممبران ها موجب می شود که فیلتر های دستگاه دچار گرفتگی شود. و همچنین به دلیل رشد سلولی باکتری ها و تشکیل بایوفیلم در بستر ممبران ها و تغیییرات اسیدیته در بدنه ممبران مشکلاتی از جمله کاهش عمر ممبران ها را موجب می شود. به همین دلیل آب قبل از ورود به سیستم حتما بایستی گندزدایی شود. روش های مختلفی برای گندزدایی آب وجود دارد. از جمله این روش ها می توان روش های زیر را نام برد :
- گندزدایی با اشعه UV
- گندزدایی با کلر
- گندزدایی به اوزون
که رایج ترین گندزدایی کلر می باشد که به سه شکل جامد و مایع و گاز در دسترس است. با توجه به این که خود کلر هم عوارض بدی روی طول عمر ممبران ها دارد ، بایستی کلر زا نیز قبل از وروی به ممبران ها حذف کرد. روش حذف کلر در ورودی ممبران ها توسط متابی سولفیت سدیم است.
کاهش مواد آلی موجود در آب
مواد آلی در آب ممکن است ناشی از بقایایی میکروارگانیزم ها یا بقایای برگ های درختان باشد. واین مواد آلی هم باعث کاهش عمر ممبران های می شود. برای از بین بردن مواد آلی در آب معمولا از فیلتر های کربن فعال استفاده می شود.
PH مناسب
آب ورودی به سیستم ممبران های بایستی از لحاظ شاخص اسیدی بودن در محدوده خنثی باشد. زیرا آب های قلیاییی و اسیدی در صورت ورود به ممبران باعث کاهش عمر ممبران ها می شود.
فرآیند تصفیه با روش اسمز معکوس RO
در مرحله اسمز معکوس ، آب پس از آماده سازی از لحاظ کیفیت توسط پمپ های فشار قوی به محفظه ممبران با سرعت بالا انتقال داده می شود. به این ترتیب املاح آب شامل مواد معدنی و کل جامدات محلول (TDS) آب کاهش می یابد. سپس آب تصفیه شده از انتهای ممبران جمع آوری شده و همچنین مواد و املاح گرفته شده از آب درقسمت دیگر تخلیه شده و بایستی به سمت فاضلاب هدایت شود.
در فیلم زیر روش کارکرد ممبران ها بیان گردیده است
تجهیزات اصلی دستگاه تصفیه آب RO
- بوستر پمپ ورودی : جهت تامین فشار لازم برای BackWashفیلتر شنی و فیلتر کربنی
- فیلتر شنی : آب از فیلتر شنی عبور داده می شود تا کدورت آن کاهش یابد ، فیلتر شنی تحت فشار يک فیلتر چند منظوره است که ذرات معلق تا 50میكرون را حذف می کند. اختلاف دانسیته بین لايه های مختلف شن باعث می شود که بعد از backwashلايه های مختلف از هم جدا شوند.
- فیلتر کربن : بعد از ورود آب به فیلتر شنی، آب وارد فیلتر کربن می شود. فیلتر شنی باعث حذف بو ، مزه ، کلر آزاد و همچنین تا حدودی باعث کاهش رنگ موجود درآب می شود.
- فیلتراسیون میکرونی : فیلتر کارتريج های رسوبگیر برای حذف ذرات رسوب ، شن ، خاك و گل ولای تا اندازه 5 میكرون طراحی شده است. آب از دیواره فیلتر به سمت مرکز آن عبور می کند ذرات در دیواره فیلتر به دام می افتد.
- پمپ فشار بالا RO: جهت تامین فشار مورد نیاز ممبران ها
- ممبران ها : آب پس از عبور از پمپ فشار بالا طبقاتی وارد فیلتر اصلی یعنی ممبران می شود که باعث کاهش کل جامدات محلول (TDS) آب می گردد.عملکرد اسمز معکوس ، مستقیما به خواص موادی که غشا از آن ساخته شده است بستگی دارد. به طور واضح تر ، ماهیت شیمیای بسپار غشا و ساختار غشا ، چیز های هستند که خواص دفع و جران اسمز معکوس را تعیین می کنند. به طور ایده آل ، ممبران های اسمز معکوس ، علاوه بر مقاومت و دوام بالا ، باید جربان و دفع بالایی داشته باشند. دو گروه بسیار رایج ممبران های اسمز معکوس ، بر اساس نوع ستون فقرات بسپار عبارتند از : استات سلولز و پلی آمید. رایج ترین ممبران هایی که برای تصفیه اسمز معکوس مورد استفاده قرار می گیرد. ، ممبران ها مارپیچی لوله ای (Spiral Wound Modules) است. شکل زیر یک ممبران مارپیچی لوله ای با قطر 8 اینچ را نشان می دهد.
شکل بالا ساختمان داخلی ممبران ها را نشان می دهد. ساختمان مارپیج با دو ورقه ی غشا ، که پشت به پشت قرار داده شده و برای جلوگیری از چسبیدن بین آنها با ماده فاصله انداز مشبک بافتنی (tricot) پر شده است ، شروع می گردد.
- محفظه تحت فشار: ممبران داخل محفظه تحت فشار قرار میگیرد.
- سیستم تزریق آنتی اکسالانت : مواد شیمیايی ضد رسوب برای جلوگیری از گرفتگی و ايجاد رسوب روی ممبران ها استفاده می شوند. مقدار آنتی اسكالانت تزريق شده درآب خام ورودی بین 3تا5 PPM می باشد. اين کار باعث افزايش طول عمر ممبران ها می شود.
- ابزار کنترلی
- شاسی ، شیر آلات و لوله کشی :تمامی تجهیزات بر روی شاسی قرار می گیرد.
- سیستم شستشو دوره ای : دستگاه دارای سیستم اتوفلاش می باشد بطوريكه مخزن cip زمان کارکرد دستگاه با آب تصفیه شده پر و هنگام خاموش شدن دستگاه آب با TDSپايین وارد ممبران شده و جايگزين آب خام در ممبران شده و از گرفتگی رسوب جلوگیری می کند.
- سیستم گندزدای با UV
در مواردی که لازم باشد، آب تصفیه شده با کیفیت بالای آب تولید شود (کیفیت آب صنعتی که در صنایع مورد استفاده قرار می گیرد) می توان عمل تصفیه را در دو مرحله انجام داد. بدین ترتیب که آب تصفیه شده خروجی مرحله اول را ورودی مرحله دوم قرار داده و پساب مرحله دوم را به مرحله اول بازگشت داد.
مزایا و معایب دستگاه تصفیه آب RO
مزایا
- حذف املاح معدنی آب تا میزان 99.9 درصد
- تولید در ظرفیت های مختلف از 5 مترمکعب درشبانه روز تا 1000 مترمکعب در شبانه روز
- ازبین بردن کامل رنگ آب های چاه که دارای آهن و منگنز بالایی می باشند.
- تصفیه آب های زیر زمینی و سطحی
- تصفیه آب هایی که درای TDS برابر با 20000 میلی گرم بر لیتر را دارا می باشند.
- تولید آب مقطر جهت صنایع دارویی و شیمیایی و …
- از بین برنده مواد آلی و میکروب ها
- عدم تولید بو
- عدم اشغال فضای زیاد
- مصرف برق کم
- هزینه ساخت و حمل و نصب و نگه داری پایین
- خدمات پس از فروش 10 ساله
- طراحی علمی بر اساس نرم افزای های طراحی دستگاه مانند ROSA
- امکان ارتقا دستگاه در صورت افزایش دبی
- قابلیت طراحی به صورت پرتابل جهت تامین آب در مناطق زلزله زده و …
معایب
- در صورت عدم بهره برداری و نگه داری صحیح ممکن است گرفتگی در سیستم پیش تصفیه ایجاد شود.
- در صورت عدم بهره برداری و نگه داری صحیح ممکن است گرفتگی در ممبران ها ایجاد شود و باعث کاهش طول عمر آن شود.
اصول طراحی علمی دستگاه تصفیه آب RO
طراحی دستگاه های تصفیه آب اسمز معکوس یا آب شیرین کن ها به پارامتر های مختلفی تاثیر دارد. از جمله این شاخص های به لیست زیر به آنها اشاره می کنیم :
- فشار آب ورودی به دستگاه
- کیفیت آب ورودی به دستگاه
- کیفیت آب مورد نیاز خروجی از دستگاه
- دبی آب ورودی به دستگاه
- دوره طراحی دستگاه
- مقدار هزینه در نظر گرفته شده برای دستگاه جهت انتخاب متریال با کیفیت
- آب و هوای منطقه مورد استفاده دستگاه
- نرم افزار مناسب جهت طراحی دستگاه
قیمت دستگاه تصفیه آب RO
قیمت دستگاه تصفیه آب RO بستگی به ظرفیت دستگاه در سال 1400 از 50 میلیون تومان تا 1 میلیارد تومان متغیر است. علت اصلی متغیر بودن قیمت دستگاه شاخص های متفاوتی است که در قیمت دستگاه تاثیر گذار است. دستگاه از اجزا مختلفی تشکیل شده است که این اجزا به صورت یک سیستم با هم در ارتباط می باشند. هریک از این اجزا در ظرفیت های متفاوت قیمت های متفاوتی دارند. در اینجا برخی از این پارامتر های تاثیر گذار در قیمت دستگاه را بررسی می کنیم.
- دبی خروجی دستگاه
دبی یا مقدار آب مورد نیاز برای تصفیه یک شاخص بسیار مهم در تعیین قیمت دستگاه می باشد. وقتی دبی خروجی مورد نیاز از دستگاه بالا باشد بایستی تمامی اجزا دستگاه شامل پمپ ها ، مخازن FRP ، ممبران ها ، لوله کشی و اتصالات و تمامی سیستم ها متناسب با دبی افزایش ظرفیت داشته باشد. به طور مثال دستگاهی با ظرفیت 50 مترمکعب در روز با دستگاهی با ظرفیت 10 مترمکعب در روز دارای تفاوت های زیادی از نظر تجهیزات مورد استفاده هستند. لذا در هنگام سفارش دستگاه به شرکت دانش بنیان آبرام دقت کرد که دبی دقیق برآورد شده باشد. بهترین روش برای برآورد دبی قرآئیت مقدار مصرف آب بر اساس کنتور آب یا برآورد بر اساس زمان و قطر لوله های چاه می باشد.
یک روش دیگر برای محاسبه دبی وجود دارد و آن محاسبه بر اساس تعداد افراد مصرف کننده آب و نوع وفعالیت های مصرف آب می باشد.
- کیفیت آب ورودی به دستگاه
کیفیت آب ورودی نیز در تعیین قیمت دستگاه تاثیر گذار است. زیرا هرچه آب با کیفیت نامناسب تری به دستگاه وارد شود بایستی تجهیزات و ابزار های قدرتمند تری برای دستگاه به کار گرفته شود تا دستگاه بتواند آب را تصفیه کند. در اینجا برخی از این پارمتر های مهم در کیفیت آب ورودی به دستگاه بیان می گردد :
- کل جامدات محلول (TDS)
- PH
- کل مواد معلق (TSS)
- کدورت
- سختی آب
- سدیم
- کلراید
- سولفات
- SDI
- نیترات
- مواد آلی COD- اکسیژن خواهی شیمیایی
- کلی فرم ها
- جمعیت کل باکتری ها
- کیفیت آب خروجی دستگاه
بعضی صنایع نیاز به آب مطابق با آب مقطر یعنی بدون هرگونه املاح و با TDS <10 دارند. این شاخص باعث می شود که ممبران های قوی تری برای سیستم در نظر گرفته شود و ممبران های قوی باعث افزایش قیمت خواهد شد. همچنین ممکن است برخی صنایع نیاز داشته باشند که کیفیت آب آنها در حدود آب آشامیدنی باشند یعنی TDS کمتر از 500 میلی گرم بر لیتر. که این مساله باعث می گردد شاخص های تاثیر گذار در قیمت متغیر گردد. لذا بایستی قبل از خرید دستگاه از نوع کاربری مورد نظر جهت دستگاه اظمینان حاصل نماییم.
- تجهیزات مورد استفاده در دستگاه
دستگاه مجموعه ای از ابزار مختلف است که به همدیگر متصل می باشند. که در اینجا هریک را بررسی می کنیم :
- ممبران یا غشا نیمه تراوا
- محفظه تحت فشار یا pressure vessel
- پمپ فشار بالا یا high pressure pump
- سیستم تزریق آنتی اسکالانت
- شاسی استیل
- تابلو برق و تجهیزات کنترلی
- سیستم cip
- تجهیزات کنترل مانند phمتر ، هدایت سنج ، فشار سنج ،شیر های تنظیم جریان
- لوله و اتصالات
بستگی به اینکه هر کدام از این تجهیزات از برند های اروپایی یا برند های چینی در نظر گرفته شود قیمت دستگاه متغییر است.
هزینه نگه داری دستگاه
طبیعتا استفاده از دستگاه تصفیه آب ro دارای هزینه هایی می باشد. برخی از این هزینه ها به شرح زیر است
- برق مصرفی دستگاه
- هزینه های مربوط به خرید مواد شیمیایی مانند آنتی اسکالانت برای جلوگیری از تخریب ممبران ها
- هزینه های مربوط به خرابی برخی قطعات مانند سیم پیچی پمپ ها وبرخی تجهیزات کنترلی موجود در تابلو برق
- هزینه دوره ای سرویس دستگاه
- فیلتر های پیش تصفیه میکرونی که بایستی پس از گرفتگی به صورت فصلی تعویض گردد.
اصول نگه داری دستگاه تصفیه آب ro
برای نگه داری صحیح دستگاه تصفیه آب ro باید اصولی را رعایت کرد که در ادامه به شرح آن می پردازیم. این اصول باعث طول عمر دستگاه شده و باعث شده که همواره کیفیت آب خروجی دستگاه از کیفیت مناسب برخوردار باشد .
- بررسی کیفیت آب ورودی به سیستم که تغییرات ناگهانی در سیستم موجب اخلال در عملکرد دستگاه نگردد.
- بررسی کیفیت آب خروجی سیستم از نظر صحت اطمینان از تامین آب با کیفیت مورد نیاز
- شیر خروجی و ورودی فیلتر شنی
- شیر ورودی و خروجی فیلتر کربنی
- در صورت استفاده از کلر و متابی سولفیت سدیم بررسی آنها
- در صورت استفاده از سختی گیر بررسی میزان گرفتی و اهمیت بک واش
- انجام بکش واش فیلتر شنی به صورت دقیق
- بررسی ph ورودی به دستگاه
- بررسی جریان پساب خروجی ممبران از لحاظ غلظت و کیفیت
- و بررسی شیرآلات از لحاظ عدم ایجاد نشتی
تمیز سازی ممبران
کارایی سیستم اسمز معکوس پس از مدتی کارکرد به صورت کاهش آبدهی سیستم و نیاز به افزایش اختلاف فشار به منظور تامین آبدهی مورد نظر تقلیل مییابد. کاهش کارآیی سیستم به دلایل مختلف از جمله وجود مواد آلی در آب میتواند باشد که این مواد یا با جذب غشاء شدن و یا با یونیزه شدن، میزان آبدهی سیستم را کم مینمایند. این موضوع میتواند ویژگی جداسازی مواد توسط غشاء را تغییر دهد. به منظور تاًمین ویژگی جداسازی مواد و قدرت آبدهی سیستم و کاهش آنرژی مصرفی لازم است در فواصل زمانی مشخص به طور منظم سیستم تحت عملیات پاک سازی قرار بگیرد. برای این منظور، فرآیند تصفیه متوقف گردیده و محلول پاک کننده همانند آب تغذیه بر روی غشاها پمپ میگردد. از عملیات جریان معکوس آب تمیز نیز استفاده میگردد.
نوع محلول شستوشو بستگی به نوع سیستم و دلیل کاهش آبدهی دارد. اگر رسوبات معدنی عامل کاهش آبدهی سیستم باشد از سیتریک اسید استفاده میشود. برای جداسازی رسوبات آلی و بیولوژیکی ترکیبات گوناگونی همانند شویندهها، باکتریوسایدها، آنزیمها و تجزیه کنندهها همانند سدیم تری پلیفسفات، BIB، تریتون X-100 و EDTA مورد استفاده قرار میگیرد.
چنانچه سیستم اسمز معکوس برای مدت کوتاه مورد استفاده قرار نگیرد بایست غشاء با آب تمیز تحت فشار شستوشو شود. برای زمانهای طولانیتر به منظور جلوگیریاز رشد میکروارگانیزمها بر روی غشاء از ترکیب فرمالین استفاده میگردد.
افزایش فشار و شستوشو غشاها
سیستم اسمز معکوس در حال بهرهبرداری میتواند رسوب کربناتها، سولفاتها، مواد بیولوژیکی، ذرات کلوئیدی و مواد غیر محلول آلی را بر روی غشاها تشکیل دهد. با توجه به شرایط دما و فشار یکسان در مقایسه با شروع بهرهبرداری، افزایش افت فشار در غشاها و کاهش تولید آب به طور همزمان، مبین نیاز به شستوشوی فیلترها میباشد. در این حالت لازم است با شستوشوی معکوس، فیلترها تمیز گردند و سپس بهرهبرداری در شرایط متعارف تجدید گردد. هرگاه بر اساس این عملکرد مشکل برطرف نگردید، لازم است پردهها توسط مواد شیمیایی تمیز گردند. بایستی این شیوه هنگامی انجام گیرد که در دما و فشار یکسان و شرایط متعارف بهرهبرداری یکی از حالتهای زیر حاصل شود.
* افزایش افت فشار آّب تغذیه و آب غلیظ شده به میزان 15%
*کاهش دبی آب تولیدی به میزان 10%
شستوشوی شیمیایی غشاها
شستو شوی شیمیایی پردهها با استفاده از آب نرم امکان پذیر است، ولی مناسبتر است از آب تصفیه شده توسط سیستم اسمز معکوس استفاده گردد. مناسبترین دمای شستوشوی پردههای پلیآمید C° 30 و غشاهای اسمزی معکوس C° 25 میباشد. شیوه شستوشوی شیمیایی پردهها توسط کارخانه سازنده توصیه میگردد. جدول 5 شستوشوی شیمیایی یک نمونه غشایی پلیآمید را نشان میدهد.
پس از شستوشوی شیمیایی و آبکشی غشاها، سیستم در مدار قرار میگیرد و بر اساس کیفیت آب تولیدی در محدوده مورد نیاز بهرهبرداری آغاز میگردد.
شرایط توقف خودکار اسمز معکوس
- فشار قبل از پمپ فشار قوی مربوط به سیستم اسمز معکوس کاسته شود.
- فشار بعد از پمپ فشار قوی خیلی بالا باشد.
- فشار در لولههای خروجی آب تولید شده افزوده گردد
- هدایت الکتریکی ویژه آب تولیدی افزوده شود.
مراحل بازرسی از شیوه فرآیند
- بازرسی روزانه از کیفیت و میزان آب تولیدی (روزانه)
- اختلاف فشار آب تغذیه و آب غلیظ شده (روزانه)
- دمای بهرهبرداری (روزانه)
- جهت انجام رفع مشکل، لازم است اطلاعات و شیوه بهرهبرداری در دفتر گزارش روزانه ثبت شود.
- برنامه تعمیرات اساسی برای سیستم اسمزی معکوس تنظیم گردد.
- تعمیرات در دفتر گزارشات ثبت گردد.
- ثبت کارکرد فشار سنجها (هفتهای).
- بازدید از سطح روغن پمپهای فشار قوی (هفتهای).
- بازدید از سیستم اعلام خبر افزایش کلرین بر روی دستگاه (هفتهای).
- بازدید از سطح سنجها (ماهیانه).
- بازدید از اتصالات که نباید نشتی داشته باشند (ماهیانه).
- بازدید از کارکرد پمپها (ماهیانه).
- بازدید از میزان شن، کربن فعال، زئولیت و کیفیت فیلترهای شنی (سالیانه).
- بازدید از خوردگیها و یا رسوب گرفتگی درون سیستم (سالیانه) و بیرون سیستم (ماهیانه).
- بازدید از پوششهای مسیر (ماهیانه).
نکات مهم در بهرهبرداری از سیستمهای آب شیرین کن
فیلترهای شنی در سیستمهای اسمز معکوس به منظور حذف مواد معلق (Suspended Solids) و کلوئیدی (کدورت) به کار گرفته میشوند.
فیلترهای شنی متداول از سه طبقه زیر تشکیل شدهاند:
- لایه زیرین دارای اندازه ذرات 3 – 2 میلیمتر
- لایه میانی دارای اندازه ذرات 1.2 – 0.8 میلیمتر
- لایه بالایی دارای اندازه ذرات 0.8 – 0.4 میلیمتر
به طور معمول هرگاه اختلاف فشار آب ورودی و خروجی به فیلتر شنی در مقایسه با شرایط نرمال بهرهبرداری بیشتر از 0.2 اتمسفر شود، شست و شوی معکوس فیلتر لازم میگردد. پایان زمان شستوشو با شفاف شدن آب در دیواره شیشهای و همچنین شفاف شدن آب خروجی معین میگردد. معمولاً سرعت خطی آب در این شستوشو یک الی نیم متر بر ثانیه است.
- لازم است به آب ورودی فیلتر شنی، به میزان 0.003 درصد وزنی کواگولانت تزریق گردد.
- برای حذف میکروارگانیزمها، کلرین به میزان 0.002 درصد وزنی تزریق گردد.
- جهت حذف اکسیژن و کلرین اضافی، سدیم سولفیت به میزان 0.001 درصد وزنی تزریق شود.
- میزان تزریق ماده ضد رسوب حدود 0.003 درصد وزنی میباشد. این مواد جهت جلوگیری از رسوبات کلسیمی و منیزیمی مورد استفاده قرار میگیرند.
- هرگاه اختلاف فشار آب ورودی و خروجی کارتریج فیلترها به حدود 0.5 اتمسفر رسید، شستوشوی معکوس آنها لازم میباشد.
- فیلتر کربن فعال برای اطمینان از حذف کامل کلر باقی مانده در آب مورد بهرهبرداری قرار داده میشود.
- فیلتر سختی گیر برای حذف بخشی از سختی مورد استفاده قرار میگیرد تا غشاهای سیستم اسمزی معکوس دیرتر دچار گرفتگی ترکیبات کلسیمی و منیزیمی شوند.
- نمکهای بسیار کم محلول زیر موجب جرم گرفتگی در سیستمهای اسمزی معکوس میشوند. کلسیم کربنات، کلسیم سولفات، باریم سولفات، کلسیم فلورید، سیلیکا.
- جرم گرفتگی کربناتها ( به ویژه کلسیم کربنات) متداول ترین نوع به دلیل حلالیت بسیار کم این ماده میباشد. در ضمن جرم گرفتگی به دلیل سختی بالا، pH بالا، قلیائیت بالا، دمای بالاتر و میزان بازیافت بالا به وجود میآید.
- پردههای سیستم اسمز معکوس در مقایسه با انواع دیگر شیوههای فیلتراسیون فشردهتر میباشند، لذا کیفیت تصفیه بسیار بالاتر است ولی خطر آسیب دیدگی غشاها نیز افزایش مییابد.
- بازده این سیستم به دما بستگی دارد. به طور معمول کاهش یک درجه سانتیگراد دما موجب کاهش راندمان به میزان 2.5% میشود. در هر حال لازم است دمای آب در محدوده مجاز وارد سیستم گردد.
- فشار پمپ آب تغذیه بایستی به اندازهای باشد که آب بتواند غشاء با بازدهی 90% عبور نماید.
- وجود فشار استاتیک به پردهها آسیب میرساند.
- غشاها از مواد مختلف و ترکیبات گوناگون ساخته میشوند، در ضمن شکل آنها نیز متفاوت میباشد. رعایت شرایط ویژه در هنگام بهرهبرداری و یا نگهداری سیستم الزامی است
- در صورت رعایت شرایط مناسب بهرهبرداری، طول عمر پردهها حتی در شرایط بهرهبرداری از آب دریا حدود 3 الی 5 سال میباشد.
- آب تولیدی از این سیستم استریل نمیباشد.
- در حین بهرهبرداری، گرفتگی سیستم افزوده میشود، لذا چنانچه گرفتگی سیستم از حد مشخصی تجاوز نماید لازم است غشاها با یک ماده شیمیایی مناسب شستوشو گردند.
- ماده شیمیایی مناسب جهت شستوشو شیمیایی پردهها، با توجه به جنس غشاها تعیین میگردند.
- پردهخا بایستی همواره مرطوب نگهداری شوند.
- فشار بهرهبرداری با توجه به طراحی و نوع غشاء بایستی بر اساس دستورالعمل سازنده تنظیم گردد.
- pH آب بایستی همواره در محدوده مجاز باشد.
- جهت حذف باکتریها از فرمالین استفاده میگردد.
- اختلاف فشار ورودی و خروجی مراحل مختلف بهرهبرداری، هیچگاه نباید از حد مجاز بیشتر شود.
- لازم است که همیشه پیش از راهاندازی، فیلترهای شنی و فیلتر های شمعی شستوشو معکوس شوند تا آمادگی جهت حذف مواد معلق را داشته باشند.
- شرایط مناسب بهرهبرداری، موجب افزایش طول عمر پردهها میگردد.
- وجود کربناتها در آب تغذیه سیستم اسمز معکوس از طول عمر غشاها میکاهد.
- افزایش نامناسب بهرهبرداری موجب هیدرولیز شدن غشاء میگردد.
- تغییرات نامناسب pH آب موجب هیدرولیز شدن غشاء میگردد.
- وجود بیش از حد مجاز آهن و منگنز موجب کاهش شدید طول عمر پردهها میگردد.
- کدورت بیشتر از حد مجاز آب موجب کاهش طول عمر پردهها میشود.
- وجود باکتریها در سیستم اسمز معکوس موجب تخریب غشاء میشود.
- خشک شدن غشاها موجب تخریب آنها میگردد.
- یخ زدن پردهها موجب تخریب آنها میگردد.
- لازم است غشاها به موقع مورد شستوشوی معکوس قرار گیرند
- لازم است غشاها به موقع مورد شستوشو شیمیایی قرار گیرند.
- لازم است در هنگام تعمیرات اساسی پردهها تمیز شوند و پردهها در محلولی شامل مواد نگهداری کننده قرار داشته باشند.
- حد مجاز یون کلرین در آب ورودی به پردهها 0.1 ppm میباشد.
- حد مجاز کدریت آب ورودی به پردهها 1/0 NTU میباشد.
- حد مجاز آهن در آب تغذیه غشاها 50 ppb میباشد.
- حد مجاز منگنز در آب تغذیه پردهها 20 ppb میباشد.
- میزان بازیافت برابر نسبت میزان آب تولیدی به میزان آب تغذیه میباشد. میزان بازیافت آب برای آب دریا %40 و برای آب با TDS=10000 ppm برابر 60% مناسب میباشد.
- جدول زیر میزان توزیع تقریبی هزینههای یک سیستم اسمز معکوس را نشان میدهد.
تنگناهای عملیاتی ناشی از دبی کم آب تولیدی در حالتهای مختلف و روشهای رفع مشکل
تنگناهای عملیاتی ناشی از آب تولیدی با غلظت بالای نمک در حالتهای مختلف و روشهای رفع مشکل
تنگناهای عملیاتی ناشی از وجود اختلاف فشار بالا و روشهای رفع مشکل